Dawne zawody

CZYM JEST ŚWIĘTO PRACY?

Święto Pracy, Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie zwany 1 Maja – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone od 1890 corocznie 1 maja. 

Święto wprowadziła w 1889 roku II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń z pierwszych dni maja 1886 w Chicago, w Stanach Zjednoczonych, podczas  strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.

Na ziemiach polskich pierwsze obchody miały miejsce w 1890 roku. 

Wniosek o ustanowienie 1 maja jako powszechne w całej Polsce święto pracy, z prawem do dnia wolnego, był omawiany w Sejmie Ustawodawczym w 1919 roku.

W Polsce jest od 1950 roku świętem państwowym, wolnym od pracy. 

W dzisiejszym wpisie chciałabym Wam przybliżyć zawody, które w obecnych czasach już nie funkcjonują albo zanikają, a o których słyszeli i pewnie korzystali z ich usług Wasi dziadkowie i babcie. 

Znaczący rozwój technologiczny sprawia, że coraz więcej zawodów w Polsce zanika. 
Młode pokolenie coraz częściej wpisuje w wyszukiwarkę internetową frazę "czym zajmował się rymarz", "kim był dekarz". 

Jest to związane z postępem technologicznym i automatyzacją produkcji. Wcześniejsze ręczne wykonywanie pewnych rzeczy przestało się opłacać. Dlatego coraz rzadziej spotykamy dekarza, kołodzieja czy bednarza. 

Większość tych zawodów to zawody rzemieślnicze. 
W dawnych czasach byli to bardzo ważni ludzie i nie do pomyślenia było, że w jakimś miasteczku zabraknie któregoś z nich. 

Jakie zatem zawody możemy zaliczyć do tak zwanych zawodów ginących?

ZAPRASZAM DO LEKTURY 😀

. 

Ginące zawody rzemieślnicze

Kowal
Jednym z zawodów, który funkcjonował wiele tysiącleci, był kowal. Kowale zajmowali się wykuwaniem różnorakich przedmiotów z metalu. Mogły to być gwoździe, podkowy, miecze, noże. Obecnie powraca profesja kowala artystycznego, który między innymi zajmuje się wyrobem przedmiotów na potrzeby rekonstrukcji historycznych. Jednak w większości przypadków są to tylko miłośnicy czasów przeszłych, którzy znaleźli swoją pasję.

Zecer
O zecerze praktycznie już nikt nie usłyszy. Była to osoba, która ręcznie lub maszynowo składała czcionki do druku. Obecnie rolę zecerów przejęły maszyny, natomiast większość rzeczy można i tak z powodzeniem wykonać na komputerze. Jednak od momentu wynalezienia przez Gutenberga pierwszej metody drukarskiej profesja ta była bardzo poważana.

Pucybut
Kiedyś praktycznie na każdym rogu ulicy można było spotkać pucybuta i skorzystać z jego usług. Pucybuci zajmowali się czyszczeniem butów. Jeżeli ktoś chciałby skorzystać z usług pucybuta w Polsce, to najprawdopodobniej miałby bardzo duży problem ze znalezieniem przedstawiciela tej profesji. Za granicą pucybutów możemy spotkać między innymi w Turcji i na Sycylii. 

Zdun
Zdun to osoba, która zajmowała się naprawianiem i budowaniem pieców kaflowych. W dzisiejszych czasach praktycznie w każdym budynku zostało zamontowane centralne ogrzewanie, w związku z czym zapotrzebowanie na duże piece kaflowe jest prawie zerowe. Zdunom i tak udało się przystosować do nowych realiów i część z nich zajmuje się budowaniem kominków.

Modystka
W dobie wielkich galerii handlowych i internetowych zakupów modystki raczej nie są już nikomu potrzebne. Profesjonalne modystki wytwarzały dla swoich klientek kapelusze oraz różnego rodzaju dodatki do nich np. woalki czy kwiatki. Zajmowały się także wykonywaniem wianuszków np. do Pierwszej Komunii Świętej. Dzisiaj praktycznie nikt nie korzysta z usług modystki.

Gorseciarka to kobieta, która wykonywała gorsety. Obecnie takie osoby pracują w teatrach jako kostiumografowie i przygotowują stroje na potrzeby sztuk teatralnych i filmów.

Ludwisarz

Młode pokolenie raczej nie będzie wiedziało, czym zajmował się ludwisarz. A zajmowali się oni odlewaniem różnych przedmiotów z brązu np. dzwonów, posągów lub dział luf. Dzisiaj zadania te w dużej części przejęły maszyny.

Czapnik
Czapnik to profesja trochę podobna do modystki. Profesjonalny czapnik z wielką starannością wykonywał ręcznie kapelusze, berety, cylindry, a nawet nakrycia głowy do jazdy konnej.

   

Folusznik
Folusznik był rzemieślnikiem, który zajmował się czyszczeniem ubrań. Folusznik folował sukno, aby oczyścić je z tłuszczów i klejów.

 

 

Garncarz
Profesjonalny garncarz wytwarzał piękne naczynia z gliny. Obecnie ta stara metoda ręcznego wyrabiania garnków wraca do łask, ale jest traktowana raczej jak wymysł osób, które lubią mieć w domu oryginalne i drogie przedmioty. Garncarze dziś zajmują się wyrobem garnków na potrzeby rekonstrukcji historycznych lub na różne targi rękodzieła.

  

    

 

 

Snycerz
Snycerz był prawdziwym artystą. Zajmował się rzeźbieniem w drewnie lub w kamieniu. Dawniej snycerze byli bardzo poważanymi artystami. Obecnie w starych kościołach i innych budynkach możemy znaleźć przykłady ich pracy.

     

 

Kołodziej to osoba, która zajmowała się wyrobem drewnianych wozów i kół do nich. Wiecie, że to właśnie od tego zawodu pochodzą nazwiska: Kołodziej, Kołodziejczyk, itp? Jeżeli to właśnie Wasze nazwisko, może warto sprawdzić, czy nikt wśród waszych przodków nie tworzył wozów?

Sznurówkarz- tak! Dobrze widzicie! To osoba,która była odpowiedzialna za produkcję sznurówek. Jednak była to bardziej praca dorywcza. Czasami nazwy danych zawodów były zaskakujące, ale wyraz sznurówkarz od razu przywodzi na myśl wykonywaną czynność. 

Rymarz- zawód zapewne znany wszystkim, którzy są miłośnikami jazdy konnej. Rymarz zajmuje się tworzeniem uprzęży, siodeł, akcesoriów jeździeckich. 

Karpiniarz
Był to rzemieślnik, który zajmował się wykopywaniem karp pozostałych po ścięciu drzewa oraz jego obróbką. 

Klikon
Klikon lub krzykacz to osoba ogłaszająca różne informacje na specjalne okazje. Dawniej funkcja klikona oznaczała również powtarzanie na wiecach tego, co obwieszczał przywódca. Klikon pełnił kiedyś funkcję, którą dziś spełniają sprzęty nagłaśniające.
Klikona możemy jeszcze spotkać w Wielkiej Brytanii.

Kaletnik
Kaletnik zajmuje się wytwarzaniem, konserwowaniem i naprawą przedmiotów użytkowych, wykonanych ze skóry naturalnej, skóry sztucznej, czy tkanin, ze szczególnym uwzględnieniem elementów garderoby: pasków, torebek, toreb podróżnych, portfeli

Zegarmistrz jak sugeruje sama nazwa stanowiska, jest specjalistą w zakresie konserwacji i naprawy zegarów o różnej konstrukcji i różnym przeznaczeniu. Mogą należeć do nich zegary naręczne, budziki, zegary ścienne, kuchenne, szafkowe, kieszonkowe, a nawet duże zegary stojące. Zegarmistrz ma do czynienia zarówno z konstrukcjami mechanicznymi o tradycyjnej budowie, jak również z elektronicznymi zegarkami napędzanymi energią elektryczną. 

 

Garbarz
W najogólniejszym zarysie garbarz skór to osoba, która zajmuje się wyprawianiem skór zwierzęcych. Osoba obsadzona na tym stanowisku poddaje surowiec obróbce, z wykorzystaniem specjalistycznych maszyn i urządzeń, a także środków chemicznych, która to obróbka ma zapewnić skórze wytrzymałość na wpływ warunków atmosferycznych i innych, mogących negatywnie oddziaływać na kondycję surowca. garbarz czyści, konserwuje i zmiękcza skóry, by osuszone materiały następnie poddać obróbce mechanicznej – wygładzaniu, szlifowaniu, czy trocinowaniu. 

Flisak

Czy pamiętasz kim był Bard z filmu "Hobbit- pustkowie Smauga"? Czy wiesz czym się zajmował by zarobić na życie? Oprócz tego, że był wyśmienitym łucznikiem, to pracował też jako flisak. To jeden z zapomnianych już dawno zawodów. Na czym polegała ta praca? Na rzecznym spływie (transporcie) towarów. Zazwyczaj byli nimi chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których flis był dodatkowym zajęciem sezonowym.

Golibroda to też zawód zanikający. Golibrodą nazywano dawniej mężczyznę zajmującego się goleniem zarostu (zwłaszcza brzytwą), czasem świadczącego też inne usługi fryzjerskie; współcześnie słowo rzadziej używane.W dzisiejszych czasach świadczeniem usług golenia zarostu zajmują się barberzy. 

Znachor- to osoba bez wykształcenia medycznego, która próbuje leczyć ludzi za pomocą ziół, wierzeń, odprawiania modłów. Znachor jest nadal znany i ma wielu swoich zwolenników.

 

Bednarz- bednarstwo to dział rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem naczyń drewnianych techniką klepkową: beczek, kadzi, balii, fas, maselnic, dzieży i łopat do chleba, konewek, wiader, cebrzyków, wanienek, kufli. Bednarz wyrabia naczynia z drewna sosnowego, świerkowego, olchowego, lipowego, dębowego

Powyższe zawody to tylko przykłady niektórych profesji, które powoli odchodzą do lamusa. Praktycznie wszystkie są dzisiaj zaliczane do profesji rzemieślniczych. 

BARDZO DAWNE ZAWODY:

Cyrulik, balwierz, felczer – prawdopodobnie na widok cyrulika zawsze bolało całe ciało. Nic w tym dziwnego, ponieważ osoba ta zajmowała się nie tylko goleniem i kąpaniem, lecz także leczeniem lekkich chorób, wyrywaniem zębów, a nawet nastawianiem kości. I to wszystko bez znieczulenia!!

                             

Płatnerz- znacie powiedzenie "Nie ma rycerza bez płatnerza"? Płatnerz to osoba zajmująca się wyrobem i kształtowaniem części metalowych, najczęściej do zbroi. Jak zapewne się domyślacie, zawód ten był bardzo popularny w średniowieczu.

  

 

Korabnik była to osoba, która miała dość wdzięczne i zarazem bardzo odpowiedzialne zadanie. Korabnik wykonywał łodzie na dworze królewskim. Łodzie te nazywały się korabami.

  

Mincerz to osoba zajmująca się produkcją monet w mennicy. Dawniej mincerz był odpowiedzialny również za kontrolowanie obiegu monet, a także ściganie fałszerzy.

   

Miechownik- w średniowieczu był to rzemieślnik wyrabiający miechy, wory, torby.